Je ziet dat er in jouw buurt lelies worden geteeld. We kunnen het ons voorstellen dat je daar vragen over hebt. Die beantwoorden we natuurlijk graag. Zie je iemand van ons lopen, spreek ons vooral aan. Of neem contact met ons op via telefoon of e-mail.

Hieronder beantwoorden we veelgestelde vragen.

Waarom gebruiken jullie gewasbeschermingsmiddelen?

Wij telen gewassen die we zo goed mogelijk willen verzorgen. Bij de verzorging hoort ook dat we onze gewassen willen beschermen tegen schimmels, virussen, onkruid en insecten. Net als in alle andere vormen van landbouw gebruiken wij hiervoor gewasbeschermingsmiddelen.

We moeten niet vergeten dat we onze huidige welvaart te danken hebben aan middelen als gewasbeschermingsmiddelen. Doordat we deze middelen gebruiken hebben we voldoende voedsel en worden we steeds ouder.

Hoe gaat het proces van de lelieteelt?

Het proces van de lelieteelt hebben we uitgebreid beschreven op onze pagina over lelieteelt. Je kunt daar lezen over het planten, de gewasbescherming, het beregenen, het rooien, het spoelen en de verwerking.

Wat voor middelen gebruiken jullie?

Wij gebruiken uitsluitend middelen die in Nederland zijn toegestaan. Er bestaan geen specifieke gewasbeschermingsmiddelen voor de bollenteelt, laat staan voor de lelieteelt. Alle middelen die we gebruiken worden ontwikkeld voor de grotere teelten zoals aardappelen, groenten, fruit en suikerbieten. De middelen die wij gebruiken zijn dus goedgekeurd voor het telen van voedsel. We gebruiken chemische middelen, maar 75% van de middelen die we gebruiken is volledig biologisch. Bovendien werken we altijd met zo weinig mogelijk middelen, omdat de middelen duur zijn.

Waarom staan juist lelies in een slecht daglicht?

De lelieteelt heeft een langer seizoen dan veel andere gewassen. We beginnen 3 à 4 weken eerder en gaan 6 à7 weken langer door. Daarom wordt er ook langer gespoten en worden er dus in verhouding meer gewasbeschermingsmiddelen gebruikt.

Er wordt veel negatieve aandacht gegeven aan lelieteelt door tegenstanders, vooral in de gemeente Westerveld. Dat we vaker spuiten zegt niets over wát we spuiten. Om virusoverdracht voorkomen gebruiken we bijvoorbeeld paraffineolie. Paraffine is een minerale olie die gemaakt wordt uit aardolie. Na een bewerkingsproces verkrijg je een stof die verwerkt kan worden in kaarsvet of cosmeticaproducten zoals zalfjes en crèmes. Het is een biologisch product en goedgekeurd door het Ctgb.

Wij vinden het heel goed dat mensen kritisch zijn. Daar hebben we als bedrijf en als sector ook veel van geleerd. Wat we kwalijk vinden dat er ook veel bangpraterij is en er wordt geschut met onwaarheden. Wij zijn er voorstander van samen tot oplossingen te komen, niet elkaar met de grond gelijk maken.

Als jullie spuiten krijgen wij dan die ongezonde middelen binnen?

Via de lucht komt maar en minieme hoeveelheid middel buiten de gewassen. Onze spuiten hebben namelijk een windscherm waardoor wind nauwelijks invloed op de spuitvloeistof heeft.

De kans dat de gewasbeschermingsmiddelen die in de bodem en op gewassen worden aangetroffen schadelijk zijn voor mensen, is bovendien heel erg klein. Dat zegt hoogleraar toxicologie Ivonne Rietjens: ‘Mensen die roken krijgen veel meer schadelijke stoffen binnen dan via gewassenbescherming. En ook via onze voeding krijgen we heel wat meer ongezonde stoffen binnen dan door gewasbeschermingsmiddelen.’ 

Kun je het als teler voorkomen om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken?

Nee, volledig zonder middelen kunnen wij niet telen. Maar we doen er wel veel aan om te voorkomen dat planten ziek worden. Zo passen wij een goede rassenselectie toe. We kiezen alleen nog de beste soorten die het goed doen met minder middelen.

Sommige middelen spuiten we preventief, andere middelen alleen als daar aanleiding toe is. Het is daarbij erg belangrijk om de gewassen te monitoren. Elke week controleren we of er problemen opspelen. Aan hand van deze monitoring bepalen we welke maatregelen en werkzaamheden plaats moeten vinden om het gewas gezond te houden.

Kun je het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen verminderen?

Wij gebruiken zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen en zijn zeer selectief in het gebruik ervan. De middelen zijn namelijk erg duur. We zorgen ervoor dat de middelen die we spuiten ook op onze gewassen terecht komen en niet daarbuiten. Wij gebruiken spuiten die per gewas in te stellen zijn waardoor ze zeer gericht spuiten. De spuiten hebben bovendien een windscherm waardoor wind nauwelijks meer invloed op de spuitvloeistof heeft. Waar wettelijk is voorgeschreven dat je de drift met 70% moet reduceren, garanderen wij 99% driftreductie.

Waarom stappen jullie niet over naar volledig biologische teelt?

De sector is heel serieus bezig met onderzoek om de teelt te verduurzamen. Ook wij doen al jaren onderzoeken naar manieren om duurzamer te werken. Helaas kan het verduurzamen van het telen niet groots en snel. In de landbouw spelen namelijk grote risico’s. Mislukt een oogst, dan gaat het om grote bedragen. Daar waar het op kleine schaal goed uitpakt, maken we een vertaalslag om het op grotere schaal toe te passen. Bovendien zitten we vast aan de jaarcyclus, waardoor we maar 1 proef per jaar kunnen uitvoeren.

Ook nemen we deel aan het programma Duurzame Bollenteelt Drenthe. Hierbij werken overheden, telers en sector, teeltadviseurs en onderzoekers intensief samen om de bollenteelt structureel duurzamer te maken. Door middel van experimenten op praktijkschaal en meerjarige proeven worden nieuwe methodes en systemen getest die sterk bijdragen aan het verlagen van de milieubelasting. 

Is het mogelijk een bufferstrook te krijgen tussen de lelies en ons perceel?

We houden bij het spuiten altijd ruim afstand tot de woningen in de buurt en er is altijd een strook spuitvrij. Op verzoek kunnen we bufferstroken aanleggen rondom de percelen waar bollen worden geteeld. Dat kan een bufferstrook van mais zijn of een groenstrook met wilde bloemen. Dit doen we niet omdat we dit noodzakelijk achten voor de gezondheid, maar puur voor de gemoedsrust van de omwonenden.

Waarom maken jullie bufferstroken met mais als het spuiten niet schadelijk is?

Dat doen we voor de gemoedsrust van de omwonenden. Aangezien we drift met 99% reduceren én we alleen spuiten met toegelaten middelen zou een bufferstrook theoretisch niet nodig hoeven zijn. Economisch gezien zouden we het zelfs liever beplanten met het betreffende gewas, want ook voor de rand betalen wij landhuur.

Kunnen wij bericht krijgen zodat we weten wanneer jullie gaan spuiten?

Jazeker, als u daar prijs op stelt kunnen wij het aan omwonenden melden wanneer wij gaan spuiten. Neem daarvoor contact met ons op via e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of telefonisch: 06-26635422.

Zijn jullie niet bang voor je eigen gezondheid en die van je medewerkers?

Sinds 1990 werkt ons bedrijf met lelies. Wij en onze medewerkers zitten het dichtst op de gebruikte stoffen en zien geen schadelijke gevolgen daarvan. Niemand van onze familie of medewerkers heeft gerelateerde gezondheidsklachten en wij zien het ook niet in onze omgeving bij collegatelers. Wij zouden nooit bewust de gezondheid van omwonenden, onze medewerkers en onszelf op het spel zetten.

Net als in andere takken van sport is er in Nederland én in Europa scherp toezicht op de te gebruiken middelen in de landbouw. Sinds 1990 is er uiteraard veel veranderd, er is veel kennis ontwikkeld en schadelijke middelen zijn van de markt gehaald. Dat is een doorgaand proces. Alle middelen die in Nederland worden gebruikt worden voortdurend onderzocht en beoordeeld door deskundigen van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Zij bekijken specifiek per stof of het gebruikt kan worden en geen schade toebrengt aan mens, dier en milieu. Wij hebben alle vertrouwen dat het Ctgb onafhankelijk werkt, goed onderzoek doet en deskundig is.

Zijn de gewasbeschermingsmiddelen die jullie spuiten slecht voor de grond?

De landbouwgronden die wij beheren zijn voor ons van grote waarde en we zijn hier dan ook zeer zuinig op. Dit geldt voor onze eigen landbouwgronden maar ook voor de gronden die we huren of verruilen met onze boerencollega’s.

De landbouwgronden voorzien ons en onze medewerkers van inkomen. Het is voor onze toekomst dan ook van groot belang dat de gronden gezond blijven. Wij passen dan ook een ruime vruchtwisseling toe en gaan elk jaar weer van start met gezond plantmateriaal.

De middelen die vroeger werden gebruikt (maar al jaren niet meer) vinden we nog terug in de grond. De middelen die we tegenwoordig gebruiken breken relatief snel af.

Meer weten?

Lees ook dit artikel van de Universiteit van Wageningen over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Lees meer over de lelieteelt op Lelieteelt.nl, een website van de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB). Interessant zijn ook hun antwoorden op FAQ’s.

Vervolg